Achillespeesblessures (door Erik Gerrits)
De achillespees is de langste en sterkste pees in het menselijk lichaam en ontspringt uit de kuitspieren; de ‘gastrocnemius’ en ‘soleus’. De pees hecht op het midden op het hielbeen (calcaneus) aan. De pees heeft te maken met enorme statische en dynamische krachten, met twee tot drie keer het lichaamsgewicht aan krachten tijdens het wandelen en krachten tot tien keer het lichaamsgewicht bij bepaalde atletiekonderdelen.
De achillespees lijkt een zwakke plek van hardlopers te zijn. Ruim veertig procent van alle hardlopers krijgt er op een bepaalde moment in zijn hardloopcarrière mee te maken en het is voor vijf procent van de topatleten de reden om vroegtijdig te stoppen met atletiek. De meeste overbelastingblessures aan de achillespees ontstaan in de groep 30-40 jarigen en de blessure wordt vaker bij mannen dan vrouwen gezien. De achillespees is naast deze chronische klachten ook de pees die acuut het vaakste scheurt ten opzichte van andere pezen in het lichaam.
Korte omschrijving
Bij achillespeesklachten ontstaat de pijn geleidelijk, aanvankelijk alleen bij sportbelasting, later ook in rust. Klachten zoals ochtendstijfheid en pijn bij opstarten komen het meeste voor. De irritatie zit in zo’n tachtig procent van de gevallen ongeveer 1,5 tot 7 centimeter boven de hiel, maar komt ook voor bij de aanhechting op het hielbeen of bij de overgang naar de kuitspier. De pees kan aangedaan zijn, maar de klachten kunnen ook door de peesschede of andere omliggende weefsels worden veroorzaakt. Meestal is er sprake van zwelling, crepitaties (knisperend gevoel) en soms verkleuring.
Mogelijk oorzaken
Een duidelijke wetenschappelijke onderbouwing voor de oorzaak is er niet. Wel worden vaak dezelfde factoren genoemd die van invloed kunnen zijn op de blessure zoals: snelle toename van trainingsintensiteit, looptechniek, slecht schoeisel en lopen op een heuvelachtige, instabiele of gladde ondergrond. Daarnaast kunnen afname van doorbloeding (leeftijd), geslacht, verminderde spierkracht en flexibiliteit van kuitspier (m. gastrocnemius of m. soleus), overgewicht en afwijkingen van de vorm van de voet ook een rol spelen. Bij atleten die een verhoogde beweeglijkheid hebben in de achtervoet en vervolgens compenseren met overmatige pronatie in de voorvoet is de kans ook groter.
Advies
De belangrijkste behandeling is het excentrisch rekken van de achillespees. Hiervoor zet je de voorvoet op een verhoging waarna je de voet vervolgens rustig laat doorzakken en weer laat opstrekken. Het masseren van de kuiten en het ‘uitwrijven’ (met duim en wijsvinger aan weerszijde van de achillespees naar boven uitknijpen) is eveneens een belangrijke oefening. Een andere oefening is het aanspannen van de voorste scheenbeenspier door je voet twintig tellen omhoog te trekken. Dit zijn oefeningen die je structureel kan inzetten. Niet alleen dus bij een actieve blessure maar, belangrijker nog, ter voorkoming hiervan.
Het effect en inzet van koeling, massage, hakverhoging, zooltje etc. heeft allemaal een tijdelijk effect. Goed om initieel in te zetten maar op de lange termijn hebben deze handelingen en materialen geen effect. Dit geldt tevens voor ontstekingsremmers hoewel deze uiteraard in het begin de pijnklachten kunnen verminderen.
Vermijd bij actief herstellen grote krachten en schokbelasting. Actief herstel lukt over het algemeen het beste met aquajoggen, fietsen, krachttraining en zwemmen aangevuld met de excentrische oefeningen uit de eerste alinea. Wanneer de pijn bij het excentrisch rekken afneemt kan weer heel rustig worden opgebouwd met hardlopen. Devies blijft, luister naar je lichaam. In dit geval je achillespees!!
Advies looptechniek
Een goede looptechniek is van groot belang voor het voorkomen van deze blessure. Aangezien de achillespees over meerdere gewrichten zijn krachten verdeelt, van knie tot en met onderste spronggewricht, betekent dit dat de mobiliteit en coördinatie van de onderste extremiteiten optimaal dient te zijn. Het heffen van de knieën en de rotatiestand van het bovenbeen tijdens de zwaaifase van het been dienen in een rechte lijn naar voren gericht te zijn. Diverse vormen van skipping kunnen hiervoor als scholing worden gebruikt. Tijdens de afzetfase dient de voet niet ver van de as weg te draaien. Trippling en diverse loopsprongen zijn hiervoor de juiste vormen.
Links/bronnen
Sportgericht – vakblad voor specialisten in beweging
Luister altijd naar je lichaam
Train blessurepreventief
raadpleeg bij twijfel altijd een goede fysiotherapeut!
Beste mensen, Sportgericht wordt genoemd als bron, maar helaas niet met een link naar onze website. Zouden jullie die toe willen voegen?
Uiteraard. Inmiddels aangepast en excuses voor de omissie.