‘Pring, pring,… pring, pring’. Ik herken het belletje van een inkomend FaceTime gesprek. Mijn moeder. En ze heeft nieuws. Het huis is eindelijk verkocht!
Dat huis staat in Denia, Spanje. Een grote villa midden in de sinaasappelplantages waar we 37 jaar geleden als gezin naar toe emigreerden. Ik was toen bijna twaalf en had eigenlijk nog geen goed besef wat het inhield om naar het buitenland te emigreren. Ik nam afscheid van mijn vriendinnetjes op de lagere school, kreeg nog een in elkaar geknutseld boompje mee met berichtjes en verzamelde muntjes om een afscheidskadootje van te kopen en weg waren we, tussen Sinterklaas en Kerst in. Waarschijnlijk de eerste keer dat ik bewust geconfronteerd werd met het begrip ‘loslaten’. En ik zeg ‘bewust’ omdat ik als peuter ook al een keer van het ene gezin in het andere terecht gekomen ben van de een op andere dag en alles wat ik aan kleding en speelgoed had achter moest laten. Iets met een scheiding dat ik diep weggestopt heb in mijn onderbewustzijn. Lang verhaal, ander moment.
Terug naar Spanje. De eerste drie maanden voelden als vakantie, daarna begon het door te dringen dat het toch echt permanent was. Voor mij in elk geval de 13 jaar die daarna volgden. 13 jaar waarin ik Spaans leerde, mijn eigen kamertje boven tot mijn wereld maakte, nieuwe vrienden kreeg, van kind naar jong volwassene evolueerde, naar de middelbare school ging en mijn vleugels uitsloeg richting Valencia voor een studie Bedrijfseconomie. Daarna vloog ik onverwachts terug naar Nederland, opnieuw alles achter me latend. Lang verhaal, ander moment.
In die 13 jaar en ook de jaren daarna als ik weer ‘op vakantie’ kwam transformeerde het huis van een kleine villa met een verwilderde achtertuin en open terrassen naar een uitgebouwde villa met een zwembad, een serre en een grote mooie tuin met gras. De kamers van mij en mijn zus werden logeerkamers, het huis ging van wit naar zachtgeel en de vieze garage werd een mooi afgewerkte opbergruimte. Een palmboom kwam er bij, een citroenboom werd gepland en groeide groot, een palmboom ging dood en een amandelboom verdween om plaats te maken voor een pruimenboom. Mijn vader overleed, de honden gingen één voor één met hem mee en uiteindelijk ook de laatste kat. Het vele antiek, porselein en de oude schilderijen in het interieur bleven net als boeken uit mijn jeugd, foto’s, een paar teddyberen en andere decoraties die het huis al die jaren gesierd hebben. Maar wat er ook veranderde en hoe lang ik er ook al niet meer woonde, het bleef mijn ouderlijk huis.
En dat huis was nu dus verkocht. Het stond al langer te koop maar was ook alweer een paar keer van de markt gehaald om diverse redenen. Maar mijn moeder had onlangs de knoop doorgehakt en een nieuw te bouwen appartement gekocht dus nu mocht het definitief weg. De oplevering is in september, als ik nog formeel afscheid wilde nemen werd het krap. Met een beetje passen en meten lukte het toch om nog een weekje weg te boeken dus zo gezegd zo gedaan, we zijn er. Voor de laatste keer. Dit keer écht.
Nog even in het zwembad duiken. Nog één keer met de nieuwe hond ‘s avonds na het eten een rondje naar het bos en het kasteeltje wandelen. Nog één keer mijn oude fietsroute naar school afleggen, maar dan hardlopend in plaats van fietsend. En nog één keer met iedere ademhaling en blik door de vele herinneringen uit mijn jeugd.
Ik help mijn moeder ook met opruimen. De boel leeghalen en sorteren. Wat gaat er mee, wat kan er weg en wat blijft achter voor de nieuwe eigenaren. Een exercitie die de kunst van het loslaten tot in de puntjes weergeeft. Bij iedere kastdeur of la die ik opentrek word ik overspoeld met herinneringen. ‘Oh kijk nou, die oude strandmatjes die we toen goedkoop gekocht hebben. We gingen alleen nooit naar het strand want wat moet je met zand tussen je tenen als je een zwembad hebt?’. Of wat dacht je van de sprookjesboeken uit de kast waar ik als kind altijd zo lekker in weg kon dromen? Een kist met oude fotolijstjes is helemaal erg. Wat waren we jong. En wat zagen we er uit!
Veel zaken heb ik gelukkig geen binding mee. ‘Die 20 jaar oude speakers bovenin de kast? Nee mam, die kunnen gewoon weg. De nieuwe eigenaren zullen ze niet willen hebben en zelf doe je er ook niks meer mee.’ En zo verdwijnen ook een stapel oude kussens, diverse boeken, dekens, een keukenweegschaal en een paar pannen in de zak van Max. Als een bulldozer ga ik door de keuken. Kruiden van 15 jaar oud hebben toch geen smaak meer, zakjes prefab kaassaus uit 2011 eet niemand meer en die open doos toostjes zijn inmiddels oudbakken.
Toch zijn er ook zaken waar ik meer moeite mee heb dan mijn moeder. De bronzen horse brasses hadden mijn fascinatie als kind omdat ik nou eenmaal gek van paarden was. En eigenlijk nog steeds ben. Ik zoek de leukste er uit en leg ze in mijn koffer, samen met het goudkleurige kistje met de foto van mijn vader en zijn eerste vriendin. De handvol spijkertjes en schroefjes die er nog in zitten verdwijnen in de vuilnisbak. Over het sprookjesboek twijfel ik nog. Ik heb hier weliswaar rekening mee gehouden en 10 kilo extra ruimte, maar hij is wel erg zwaar, ik heb al zes andere boeken die ik mee wil nemen en ik ben geen kind meer. De verhalen zitten tenslotte in mijn hoofd. En niet in de laatste plaats hoor ik Frank al zeggen: ‘Jezus, nog meer troep?’
Het ruimen heeft een louterende werking. Soms een pijnscheut in mijn hart als ik het knappe gezicht van mijn vader op een foto zie, soms opluchting dat die ouwe troep eindelijk weg gaat en soms een klank van weemoed als ik denk: ‘ach ja, das war einmal…’ Maar linksom of rechtsom creëert het een heleboel ruimte. Vooral ruimte in onze geest. Ruimte voor nieuwe dingen. Ruimte voor de toekomst. Of gewoon ruimte om lekker leeg te laten. Het geeft me in elk geval nieuwe inspiratie voor als ik straks weer thuis ben. En ik denk direct aan een stapel boeken, kleding en spullen die ik in de kasten heb staan alsmede wat er nog in de kelder ligt ‘voor als ik het ooit nog nodig heb’. Nooit dus. En anders kopen we toch nieuw omdat we niet meer weten dat we het hebben of omdat het verouderd is.
Mijn ouderlijk huis is straks niet meer. En dat is niet erg. Ik heb er vrede mee, Want hoe gehecht je ook aan sommige dingen bent en hoeveel emotie er ook aan dingen kleven, uiteindelijk zit het allemaal in jezelf.
Dus soms moet je ook gewoon dingen durven loslaten…